Beste gemeente, wilt u zich aan de wet houden?

Een ‘schoon en leefbaar huis’

Mensen die er niet langer in slagen om hun huishouden (helemaal) zelf te doen kunnen via de Wmo bij de gemeente om hulp vragen. De achterliggende gedachte is dat wij in Nederland mensen zo lang mogelijk thuis willen laten wonen. In hun eigen vertrouwde omgeving. In de meeste gevallen gaat het om ondersteuning in de vorm van huishoudelijke hulp. Een vriendelijk persoon van de gemeente komt dan op bezoek om vast te stellen welke ondersteuning nodig is en hoeveel. Dat “hoeveel” werd dan vastgelegd in een aantal uren ondersteuning per week.

Totdat iemand op het idee kwam om dat te veranderen. In veel gemeenten kregen mensen niet langer een aantal uren per week ondersteuning maar ze kregen een resultaat ‘schoon en leefbaar huis’. En de aanbieder kreeg per huishouden een vast bedrag. Die moest hier een beetje meer doen en daar een beetje minder zodat iedereen de juiste ondersteuning kreeg. Zo was het idee.

Een gemeente die zich niet aan de wet houdt, dat kan toch niet? Helaas, nog steeds zijn er veel gemeenten die deze illegale werkwijze hanteren.

Bij Alphatrots hebben wij ons vanaf het begin verzet tegen deze werkwijze. Wat wij zagen was dat niet langer de behoefte van de inwoner leidend was bij het bieden van ondersteuning, maar het beschikbare budget. Ook zagen we dat juist de slechte aanbieders baat hadden bij deze werkwijze. Als je er niet in slaagt om voldoende ondersteuning te bieden en kiest om geen vervanging te leveren bij ziekte of vakantie van de vaste hulp, houd je heel veel geld over. Er wordt dus voor hetzelfde geld veel minder hulp geleverd. Voor de gemeenten is deze werkwijze aantrekkelijk omdat ze zo hun budgetten beter kunnen bewaken.

Illegale werkwijze

Al enkele jaren terug heeft de hoogste rechter in Nederland gelukkig bepaald dat deze werkwijze niet voldoet aan de wettelijke eisen. De rechtszekerheid van mensen is onvoldoende gewaarborgd zo bepaalde de Centrale Raad voor Beroep¹. Je zou mogen verwachten dat iedere gemeente de werkwijze vervolgens snel zou aanpassen. Een gemeente die zich niet aan de wet houdt, dat kan toch niet? Helaas, nog steeds zijn er veel gemeenten die deze illegale werkwijze hanteren. Deze gemeenten maken een simpele afweging. Ze gaan ervan uit dat oudere mensen niet snel geneigd zijn om bezwaar aan te tekenen. En dat klopt. Mensen hebben geen zin in gevechten met de overheid en leggen zich er maar bij neer.

Bij Alphatrots vinden we het absurd dat mensen er niet gewoon op kunnen vertrouwen dat hun gemeente zich aan de wet houdt. Absurd, dat iedereen, stuk voor stuk, weer opnieuw bezwaar aan moet tekenen tegen een onwettige werkwijze van hun gemeente. Daarom hebben wij per brief aan de minister² gevraagd om de gemeenten die zich niet aan de wet houden op het matje te roepen en van hen te eisen dat ze hun werkwijze aanpassen. Als de gemeente geen recht doet aan de belangen van de eigen inwoners dan moet de minister dat maar doen. Samen met Alphatrots.