Het zou zo simpel moeten zijn
Stel je eens voor. Iemand is niet meer goed in staat om zelfstandig het huishouden te doen. Een consulent van de gemeente gaat op bezoek en stelt vast wat voor soort ondersteuning nodig is. In het geval van huishoudelijke hulp, wat er moet gebeuren in het huishouden. De gemeente stuurt een opdracht naar een gecontracteerde aanbieder en die levert de ondersteuning. Klaar!
Maar helaas
Zo simpel is het helaas niet. Gemeenten in Nederland bedenken regelingen die over het randje van de wet zijn en dat niet uit het belang van de inwoner die ondersteuning nodig heeft. De meest ingewikkelde regelingen worden bedacht, zogenaamd om de inwoner beter te kunnen helpen. Geen enkel woord uit het jargon woordboekje wordt overgeslagen om te beschrijven hoe het belang van de inwoner wordt gediend. De praktijk is anders. Inwoners krijgen de één na de andere wijziging in de regelingen op hun bordje en in de loop der jaren, terwijl hun gezondheid achteruit gaat, leveren ze steeds meer uren ondersteuning in. Een onthutsend aantal rechtszaken tegen de gemeenten is het gevolg. En dan hebben we in die gevallen alleen nog maar te maken met mensen die assertief genoeg zijn om voor zichzelf op te komen.
Het grootste deel van de wmo klanten laat zich overbluffen door de gemeente: “het zal wel”. Lijdzaam accepteren ze de zoveelste teruggang in ondersteuning.
Hoe kan dit?
Hoe kan het dat gemeenten zo vaak over de schreef gaan? Dat ze zich niet focussen op de ondersteuning van hun inwoners maar op het bedenken van constructies om maar zo weinig mogelijk ondersteuning te hoeven leveren? De wmo was toch juist bedacht om de ondersteuning zo dicht mogelijk bij de ‘burger’ te brengen? De gemeente was toch de instantie die beter op de hoogte was met de lokale situatie en daardoor veel beter in staat om maatwerk te leveren? De wir-war aan steeds ingewikkelder wordende regelingen is inmiddels voor bijna niemand meer te volgen. In geen enkel geval is de inwoner die ondersteuning nodig heeft daar beter op geworden.
Helemaal eerlijk is het overigens niet om de schuld volledig bij de gemeenten neer te leggen. De rijksoverheid heeft fors bezuinigd op de Wmo. Men kwam op het idiote idee om iedereen in Nederland, onafhankelijk van inkomen of vermogen, dezelfde lage eigen bijdrage te laten betalen waardoor mensen, die het goed kunnen betalen en vroeger de ondersteuning zelf regelden, nu ook een beroep doen op de overheid. De rijksoverheid heeft het probleem van de maatschappelijke ondersteuning, met daarbij een veel te kleine zak geld, bij de gemeenten over de schutting gegooid. :”Red je er maar mee!”
De rijksoverheid heeft het probleem van de maatschappelijke ondersteuning, met daarbij een veel te kleine zak geld, bij de gemeenten over de schutting gegooid. :”Red je er maar mee!”
Van het kastje naar de muur
Na verloop van tijd kwam een wethouder in Rotterdam, inmiddels minister in kabinet Rutte III, op het idee om het probleem, met een nog veel kleinere zak met geld, dan maar weer over de schutting bij de aanbieders te gooien. Die krijgen maandelijks een bedrag van de gemeente en moeten daarvoor het resultaat “schoon en leefbaar huis” leveren. En weer wordt de inwoner die ondersteuning nodig heeft de dupe. De aanbieder die te weinig geld krijgt voor het leveren van de ondersteuning zegt tegen die inwoner: “sorry, meer krijg ik niet van de gemeente dus meer kan ik ook niet leveren”. Als die inwoner gaat klagen bij de gemeente verstopt die zich lekker achter het jargon en de zogenaamde onderzoeken die uitwijzen dat een ‘gemiddelde’ inwoner voldoende zou moeten hebben aan het beetje uren dat uit dit ‘lump-sum’ bedrag betaald kan worden. Ze verwijzen de betreffende inwoner weer terug naar de aanbieder want die krijgt, van ons gemeente, voldoende geld om de ondersteuning te kunnen leveren.
Dat bovenstaande werkwijze inmiddels meerder keren door de hoogste rechters in Nederland is afgekeurd schijnt niemand te deren. De werkwijze biedt voor inwoners onvoldoende rechtszekerheid zegt de rechter. Daar heeft mijnheer de voormalige wethouder en nu minister een plannetje op bedacht. We gaan de wet zodanig krom maken dat, als je er een kromme regeling naast legt, het samen toch weer recht lijkt. En daarom heeft de minister de kamer een voorstel gestuurd om de Wmo te kunnen wijzigen zodat we legaal inwoners onvoldoende rechtsbescherming en onvoldoende ondersteuning kunnen blijven bieden. De kamer lijkt akkoord te zullen gaan met de voorstellen van de minister. In September 2019 zal naar verwachting dit voorstel in de Tweede Kamer worden behandeld.
OVER DE AUTEUR
Nieuws
